IMIS - Marine Onderzoeksgroepen

Het estuarium wordt gekenmerkt door een grote variatie aan habitats. Deze variatie is te wijten aan drie grote gradiënten: een verticale gradiënt van het diepste punt van de geul tot het hoogste deel van het schor, een horizontale gradiënt van volledig zout naar volledig zoet en een interne gradiënt van variatie in dynamiek. De aangetroffen habitats en hun kenmerken zijn de resultante van morfo- en hydrodynamiek, maar steeds duidelijker is dat ook biota een belangrijke rol spelen in de vorming/afbraak van habitats. Bepaalde soorten (system of eco-engineers) kunnen een belangrijke rol spelen bij habitatvorming. De habitatoppervlaktes vormen een cruciale evaluatietool. De ruimte nodig om de diversiteit in goede staat te houden en om het ecologisch functioneren te garanderen hangt er nauw mee samen. Soorten als responsvariabelen maar ook bouwstenen van de heersende habitatcondities zijn goede indicatoren voor de kwaliteit van het habitat. Diverse ingrepen kunnen zowel positieve (habitatcreatie) als negatieve (erosie, verhoogde dynamiek, etc.) gevolgen hebben voor habitats. De evaluatiemethodiek moet uitgaan van inzicht in de processen die habitatoppervlakten en -kwaliteit beïnvloeden. Gezien het belang van habitats binnen het systeem, maar ook de wettelijke verplichtingen, zijn goede monitoring en gedegen evaluatie vereist. Als basis voor de evaluatie worden ecotopen gedefinieerd en gebiedsdekkend weergegeven in ecotopenkaarten. Een ecotoop wordt gedefinieerd als een ruimtelijke eenheid die homogeen is wat betreft de voornaamste (a)biotische factoren en antropogene invloeden die voor de biota van belang zijn. De grenzen tussen de huidige ecotopen zijn grotendeels gebaseerd op biologisch relevante overgangen in de macrozoöbenthosgemeenschap(pen), terwijl het overspoelingsregime de gekozen grenzen in de vegetatiezonering van de schorren bepaalt. Vaak zijn de gehanteerde grenzen nog niet voldoende onderbouwd (gevalideerd) door biotische data. Daarom weerspiegelen ze vaak abiotische eenheden of fysiotopen genaamd. Het is een streven dat in de toekomst elke klassegrens ecologisch onderbouwd wordt of aangepast volgens voortschrijdend inzicht.