In zijn achtste beleidsnota brengt de European Marine Board, samen met het door de EU gefinancierd SOPHIE-project (Seas, Oceans and Public Health in Europe), een overzicht van de beleidsuitdagingen die zich stellen bij een streven naar een evenwicht tussen de gezondheid van de oceaan en de mens en van de samenwerking en het onderzoek die nodig zijn om deze uitdaging het hoofd te bieden.
De wereldwijde economische impact van de huidige coronacrisis vormt een vast onderdeel in de dagelijkse nieuwsberichten. Net zoals de coronacrisis grote gevolgen heeft voor allerhande land- en luchtgebonden sectoren, heeft deze eveneens zijn weerslag op de ‘blauwe economie’. Er wordt geschat dat deze sector globaal goed is voor 2,5 biljoen dollar op jaarbasis (Hoegh-Guldberg et al. 2015).
De oceaan speelt een sleutelrol als klimaatregulator en bij het bufferen van de effecten van de klimaatverandering. Zo absorbeerde de oceaan sinds de industriële revolutie meer dan 25% van de menselijke CO2-uitstoot en ruim 90% van de extra warmte als gevolg van het broeikaseffect. Niettegenstaande de fundamentele connectie van het klimaat, de oceaan en de biodiversiteit, zijn er nog steeds processen die we niet volledig begrijpen.
Op vrijdag 20 november 2020 (namiddag) organiseren De Blauwe Cluster en het Vlaams Instituut voor de Zee VLIZ samen de Blue Economy Science Summit of BESS - de nieuwe naam voor de jaarlijkse bijeenkomst Marine Science meets Maritime Industry. Op dit evenement in Oostende komen bedrijven en kennisinstellingen met innovatieve ideeën voor samenwerking tussen wetenschap en maritieme industrie. Meer details over de locatie en het programma worden na de zomer bekendgemaakt.
De Belgische kust is de grootste toeristische trekpleister van het land, maar hoe groot is het besmettingsrisico door SARS-CoV-2 (COVID19) wanneer we deze zomer weer naar het strand trekken? In samenwerking met de Universiteit Gent en de Provincie West-Vlaanderen, heeft het VLIZ de bestaande wetenschappelijke kennis gebundeld over het coronavirus SARS-CoV-2 in de context van de Vlaamse stranden. Daarnaast werden ook kennishiaten gedetecteerd die op korte termijn zouden moeten weggewerkt kunnen worden.
De pandemie van het coronavirus heeft een grote invloed op ons leven, vooral wat betreft de toegankelijkheid van de publieke buitenruimtes. In België geldt momenteel een semi-lockdown. We kunnen nog steeds even naar buiten, zolang we de maatregelen opgelegd door de overheid in acht nemen. Maar wat doet dat buitenzijn met ons mentaal welzijn? Bewegen we nu meer of minder dan voorheen? Onderzoekers van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), de Universiteit Gent en Katholieke Universiteit Leuven willen in kaart brengen hoe, waar en hoeveel we de buitenruimtes bezoeken, en hoe deze bezoekjes onze gezondheid en emoties beïnvloeden.
Van 15 april tot en met 15 juni 2020 organiseert de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een openbare raadpleging over ‘het ontwerp van de actualisering van het monitoringsprogramma voor de Belgische mariene wateren’. Dit monitoringsprogramma is een onderdeel van de Belgische Mariene Strategie en dient om de milieutoestand van ons stukje Noordzee te beoordelen. In 2020 moet dit programma worden herzien en verbeterd. Ook uw mening telt, want iedereen heeft het recht op inspraak bij beslissingen over het milieu.
Bijna 100 online-deelnemers, vertegenwoordigd door beleidsmakers, financiers en instellingen die zich bezighouden met mariene, maritieme en sociaaleconomische kwesties, samen met de wetenschappelijke gemeenschap van de 13 Baltische Zee en Noordzeelanden, hebben deze week de brede thema's van het toekomstige onderzoeks- en innovatieprogramma voor de Baltische Zee en de Noordzee (BANOS) bevestigd.
De gezondheid van de zeeën, oceaan en mensen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar deze link wordt nauwelijks onderzocht of in het beleid betrokken. Dat komt vooral omdat de diverse betrokken sectoren (mariene wetenschap, medische en farmaceutische wereld, kusttoerisme, voedingsindustrie, onderwijs, burgerinitiatieven…) elkaar daarin (nog) niet vinden. Ook de gebruikelijke onderzoek- en projectfinanciering is niet ingesteld op deze transdisciplinaire samenwerkingen.
Het wetenschappelijk project Coastbusters krijgt een vervolgfinanciering om verder uit te zoeken hoe slim aangelegde mosselbanken kunnen helpen om kusterosie tegen te gaan en de kracht van inbeukende golven af te zwakken. De aanleg van biogene riffen als waterbouwkundige techniek in de kustverdediging is als concept zeer innovatief. Volgens de projectpartners is het relevant dit verder te onderzoeken en te achterhalen of het concept kan worden toegevoegd aan het arsenaal van duurzame technieken om onze kust te beschermen tegen een stijgende zeespiegel. Het VLIZ zal met behulp van zijn mariene robotica en ‘smart moorings’ instaan voor het monitoren van de grootschalige evolutie en kleinschalige dynamiek van de mosselriffen
In navolging van het proces Noordzeevisie 2050 en de eerste werkgroepencyclus die in 2019 plaatsvond, is de Think Tank North Sea klaar om een tweede cyclus op te starten. Vanaf nu kunnen geïnteresseerden terug relevante thema’s aanreiken waarover de denktank zich zal buigen. Alle brandende topics voor de Noordzee kunnen hier worden aangeleverd.
In Oostende is het nieuwe Ostend Science Park gelanceerd, het eerste en meest innovatieve marien-maritieme wetenschapspark van België. Het park heeft als doel de blauwe groei te boosten door bedrijven en onderzoekers state of the art onderzoeks- en testfaciliteiten aan te bieden. Ostend Science Park is een initiatief van Haven Oostende, UGent en POM West-Vlaanderen.
In een nieuw rapport schetst het Europees Parlement de reikwijdte van de blauwe economie in Europa. Het rapport geeft een overzicht van de belangrijkste sociaaleconomische kenmerken voor elk van de zeebekkens. Verder werpt het document een blik op de factoren die de blauwe economie in de EU sturen. Het doel van het rapport is beleidsmakers en belanghebbenden te ondersteunen bij de duurzame ontwikkeling van de oceaan en de kustrijkdommen.
De afgelopen jaren kwam een heel nieuwe generatie aan sensoren en instrumenten op de markt om CO2-concentraties te meten in de oceaan. Een vergelijking van al deze systemen dringt zich op. Het Ocean Thematic Center (OTC) van de Europese onderzoeksinfrastructuur ICOS (Integrated Carbon Observation System) nodigt daarom alle geïnteresseerde wetenschappers, operatoren en producenten van pCO2-sensoren uit om deel te nemen aan een vergelijkende oefening, gehouden tussen 24 augustus en 4 september 2020 in het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) in Oostende.
Op woensdag 29 april 2020 organiseert de European Marine Board het 7e EMB-forum met als thema ‘Big Data’. Op het event zullen vertegenwoordigers uit het beleid, industrie, NGO’s, wetenschappen samen met data-specialisten in gesprek gaan met als doel te verkennen hoe big data nu en in de toekomst kan ingezet worden ter ondersteuning van marien wetenschappelijk onderzoek. Tijdens het forum zal ook de EMB Future Science Brief n°6 ‘Big Data in Marine Science’ gelanceerd worden. Deze nota zal een beoordeling bieden van de huidige status, uitdagingen en oplossingen voor de implementatie van de Big Data-aanpak ter ondersteuning van de mariene wetenschap.
JPI Water, JPI Oceans en JPI Antimicrobial Resistance (AMR) doen een gezamenlijke transnationale oproep voor onderzoeks- en innovatieprojecten gericht op het onderzoeken van de risico’s voor de menselijke gezondheid en het milieu van verontreinigende stoffen en ziekteverwekkers in het water.
Na een jaar werken rond twee thema’s: ‘Living with climate change’ en ‘Working with nature’, presenteert de Think Tank North Sea zijn eerste visieteksten. De visieteksten zijn een synthese van verschillende contactmomenten tussen vertegenwoordigers uit het beleid, de industrie, wetenschap en burgers (quadruple helix) en bevatten aanbevelingen en kernprincipes waarmee stakeholders vandaag al mee aan de slag kunnen gaan om tegen 2050 een goed beheerde, duurzame Noordzee te garanderen.
Ieder jaar, in het kader van het Compendium voor Kust en Zee, rapporteert het compendiumsecretariaat van het VLIZ in de vorm van een beleidsinformerende nota (BIN) over de huidige stand van het marien onderzoek in Vlaanderen en België. Hierbij worden onder meer de onderzoekscapaciteit, alsook de wetenschappelijke output in kaart gebracht en wordt dieper ingegaan op internationale samenwerkingsverbanden, de geografische focus van het onderzoek en het gebruik van onderzoeksschepen (methodologie zie BIN). Uit onderzoek blijkt dat het Belgisch marien onderzoek naast internationaler ook steeds meer beschikbaar wordt.
Wat ooit startte als onderzoek naar een milieuvriendelijk en brandstofbesparend alternatief voor de traditionele boomkorvisserij eind de jaren 1970, eindigt vanaf juli 2021 in een verbod op pulsvisserij in alle wateren van de Europese Unie. In de Belgische en Franse twaalfmijlszone geldt dit verbod reeds sinds 14 augustus van dit jaar. Op deze manier verdwijnen de competitieve interacties tussen pulsvisserij en andere visserijen die de voorgaande wetgeving in de hand werkte. Een sluitende conclusie omtrent de impact van pulsvisserij op het marien milieu kwam er vanuit wetenschappelijk onderzoek echter nog niet. De Europese Unie laat daarom toekomstig onderzoek naar de vistechniek toe onder strikte voorwaarden. In een beleidsinformerende nota schetsen ILVO, UGent en VLIZ de huidige stand van het onderzoek met betrekking tot pulsvisserij in de Noordzee. Hierbij wordt er op objectieve wijze ingegaan op zowel technologische, juridische, ecologische als socio-economische aspecten van pulsvisserij.
De 20e editie van de VLIZ Marine Science Day belooft een speciale editie te worden. In 2020 viert VLIZ immers haar 20-jarig bestaan met als centraal thema "VLIZ doorbreekt grenzen". Voor deze 20e editie verwachten we nog meer deelnemers en verhuist de #VMSD20 naar een andere locatie: CC De Grote Post in Oostende. Het programma krijgt ook een grondige make-over. Voor het eerst zal het plenaire programma ook aangevuld worden met verschillende parallelle break-out sessies. #VMSD20 wordt dus meer dan ooit een niet te missen event voor de marine professional en student, vol interactiemogelijkheden met peers en de ideale gelegenheid om je netwerk uit te breiden.
